Iturria: Berria.eus
Bizkaiko hondakinak jasotzen dituen TMB planta geldirik izan da; itxura
guztien arabera, zaborra tratatu gabe bota dute, ez dute estali, eta
haizeak mendira zabaldu du. Bi aste darama garbitu gabe. Bideoa, albistean.
Ez dago oina jartzeko tarterik. Plastiko
pilaketak ez du uzten azpian lurrik ba ote den igartzen. Malkartsua da
mendi aldea, eta zaila da lokatza edo zuloa dagoen asmatzea. Pauso
sendorik ematea kosta egiten da, eta saiatzerakoan trabatu egiten dira
oinak; sasiek eta horietan trabatutako plastiko zatiek oratzen diete
orkatilei. Zutik ezin da igaro. Lurzoruan adina poltsa zati daude
zintzilik, zuhaixka, adaxka eta zuhaitzetan kateatuta. Gora begiratu,
eta zerurik ez da ikusten gunerik kaltetuenean. Kolore, forma eta
tamaina guztietako plastikoek estaltzen dute zeruaren grisa. Itolarria
ematen du bertan sartzeak. Amesgaiztoa balitz bezala, plastiko zatiak
oldartu, eta irteera galaraziko duen sentsazioa eragiten du zabor
basoaren itxitasunak. Maldan behera datorren errekatxoaren ur gardena
ere milaka zabor poltsek janda dago.
 |
| Bideoa: Berria.eus |
Ez dira urrutiko kontuak. Ez da protestarako egindako artelan bortitz
bat. Ez da lotan izandako amesgaiztoa. Bizkaian dago plastikoak jandako
baso zatia. Bilboko kanpoaldean, Pagasarri eta Ganekogorta mendi
esanguratsuetatik gertu, Arraiz eta Arrastaleku aldean. Ahuntzak
inguruetan dabiltzan lur eremu publikoa da. Mendizale gutxi ibiltzen
dena, baina nahi duenarentzat irekia dagoena. Badira hamabost egun
zaborrez eta, batez ere, plastikoz beteta dagoena.
Artigas zabortegia du alboan triskantza izan duen mendiak. Hesi batek
banatzen du Bizkaiko zaborrak jasotzen dituen eremutik. Zabortegiko
gunea garbi dago egun, baina zabortegitik kanpokoa duela bi aste bezain
zikin; egunotako haizeteek barreiatu zituzten hondakinok.
2013an abiatutako planta
Europak zaborren tratamenduari buruz onartutako zuzentarau bati
jarraituta, zaborrak ezin dira zabortegietan bere horretan lurperatu.
Banatu eta tratatu egin behar dira aurrez. Hori egiten ez duten
zabortegiek itxita behar dute 2016. urterako. Hori dela eta, TMB
tratamendu mekaniko-biologikorako planta abiatu zuen 2013an Bizkaiko
Foru Aldundiak, zabortegitik gertu —gune berean dago Zabalgarbi errauste
planta—.
Birziklatzeko bereizten ez den zaborra jasotzen du TMB plantak:
edukiontzi berdeetan biltzen den errefusa. Bizkaia osokoa. TMB lantegian
bereizi egiten da, lehenik, zaborra: birzikla daitezkeen paperak eta
plastikoak, besteak beste.
Bereizitako materiala birziklatze guneetara eramaten dute, eta
gainontzekoa, TMB plantan tratatzen dute: lehortu, zaborrek isurtzen
duten metanoa, karbono dioxidoa eta lixibiatuak atera, eta soberako
hondakin lehortua txiki-txiki egiten da. Prozesu horren bidez, erabat
trituratuta eta isuri kaltegarriak kenduta eramaten dute hondakinen
parte bat Artigasko zabortegian lurperatzera —beste zatia Zabalgarbin
erretzen dute—. Tratamenduren ondorioz, hasieran baino hiruzpalau aldiz
leku gutxiago hartzen du zaborrak. Lurperatze lana tratatutako zaborra
bota ahala egin behar da; jarraian.
Duela bi aste, ordea, plastikoz josia agertu zen zabortegiaren
ingurua. Trituratu gabeko milaka eta milaka plastiko osoz. Agerikoa da
TMB plantak ez zuela bere lana egin, ihes egindako plastikoa txikituta
litzatekeelako, bestela.
BERRIAk jakin duenez, planta hori itxita egon da astebete baino
gehiagoz. Eta Artigas zabortegira, zarama poltsak kamioietan iritsi
bezala bota dira. Bereizketarik eta tratamendurik gabe. Ondorioz, ohi
baino askoz hondakin gehiago pilatu da zabortegian. Ez hori bakarrik:
zaborra ez da jarraian estali. Egunetan egon da eremu oso zabalean
botata. Milaka kaio pilatu dira zaborretan. Zarama poltsak apurtu eta
hondakinak jaten aritu dira, egunetan.
Hori hala, duela bi aste, haizete handiak izan ziren. Haizeak
zabortegian estali gabe zeuden hondakinak eraman zituen. Batez ere,
pisurik gutxien duena: plastikoa. Eta duela hamabost egun alboko
mendialdean egindako triskantzak bere horretan jarraitzen du. Are;
garbiketarik ezean, plastikoak gero eta eremu zabalagora hedatzen ari
dira, eta garbitzen zail den sakabanatutako zaborra biltzea ia ezinezko
bihurtzen ari da.